زبانهاي كشور تاجيكستان
زبانهاي كشور تاجيكستان اطلاعات جامعي در خصوص اطلاعات زباني اين كشور ارائه خواهد كرد. تاجیکستان کشوری در آسیا است که 9,506,000 نفر جمعیت دارد و میزبان 11 زبان بومی زنده است. یکی از این زبانها، تاجیکی، زبان رسمی کشور است. علاوه بر این، 2 زبان زنده غیربومی نیز در کشور رایج هستند. در آموزش رسمی، از 1 زبان بومی به عنوان زبان آموزشی استفاده میشود.
موقعيت و جمعيت
تاجيكستان با نام رسمي جمهوری تاجیکستان كشوري در آسيا مركزي بوده كه موقعيت اين كشور روي نقشه زير مشخص شده است.
اطلاعات جمعيت شناختي اين كشور به ترتيب زير است:
جمعيت: 9.506.000 نفر
تعداد زبانهاي زنده: 11 زبان
نرخ باسوادي: 100 درصد
شاخص حيات زبانهاي تاجيكستان
بر اساس اطلاعات مندرج در اطلس زبانشناسي، شاخص حيات زبانها در اين كشور در نمودار زير مشخص شدهاند:
همانطور كه در نمودار مشخص شده است، 1 زبان در كشور تاجيكستان در وضعيت نهادينه شده، 6 زبان در وضعيت پايدار و 4 زبان در معرض خطر قرار گرفته است. در رده بندي حيات زبانها، هيچ كدام جزء زبانهاي منقرض شده قرار نگرفتهاند.
فهرست زبانهاي كشور تاجيكستان
در زير فهرست كامل زبانهاي اين كشور همراه با كد استاندارد سه رقمي هر كدام قرار گرفته است:
isk – Ishkashimi
kir – Kyrgyz
uzn – Northern Uzbek
paq – Parya
sgh – Shughni
pbt – Southern Pashto
tgk – Tajik
abh – Tajiki Arabic
wbl – Wakhi
yai – Yagnobi
yah – Yazghulami
خانوادههاي زباني تاجيكستان
زبانهاي رايج در كشور تاجيكستان هر يك متعلق به يكي از خانوادههاي زباني رايج در حيطه گونه شناسي زبان هستند. اين وابستگي در نمودار زير مشخص شده است.
همانطور كه در نمودار مشخص شده است 8 زبان از 11 زبان كشور تاجيكستان متعلق به خانواده هند و اروپايي (Indo-European) ، 2 زبان در خانواده آفر و آسيايي (Afro-Asiatic) و 2 زبان در خانواده تركي (Turkic) قرار گرفتهاند.
كنوانسيونهاي سياست زباني تاجيكستان
جمهوري تاجيكستان، کنوانسیونهای بینالمللی زیر را که به حقوق زبانهای بومی میپردازند، پذیرفته است.
CDE (1992)
CPPDCE (2007)
CSICH (2010)
ICCPR (1999)
با توجه به نزديكي فرهنگي ميان زبانهاي جمهوري اسلامي ايران از يك سو و كشور زبانهاي كشور تاجيكستان از سوي ديگر، شناخت حيطه زبانشناسي اين كشور براي ايرانيان اهميت بسيار زيادي دارد.
