آشنایی با کشور یمن
در مطلب آشنایی با کشور یمن مشخصات جغرافیایی، مساحت و جمعیت، تاریخ، فرهنگ و زبانها، سیاست و حکومت و ویژگیهای آن را بررسی خواهیم کرد. با توجه به قرار گرفتن این کشور در منطقه خاورمیانه شناخت آن برای کلیه ساکنان این حوزه جغرافیایی بویژه ایرانیان خالی از لطف نخواهد بود.
فهرست مطالب
مساحت و جمعیت
یمن در نوک جنوبی شبهجزیره عربستان واقع شده است و مساحتی در حدود 527,970 کیلومتر مربع را پوشش میدهد که آن را به دومین کشور بزرگ شبهجزیره عربستان تبدیل کرده است. تا سال 2023، جمعیت یمن حدود 31 میلیون نفر تخمین زده میشود. جمعیت یمن عمدتاً جوان است و نرخ بالای زاد و ولد به رشد سریع جمعیت کمک میکند. با این حال، درگیریهای جاری و بحران انسانی منجر به جابهجاییهای قابل توجه و چالشهایی در مدیریت جمعیت شده است.
جغرافیا و آب و هوا
یمن از شمال با عربستان سعودی، از شرق با عمان و از جنوب و غرب با دریای عرب، خلیج عدن و دریای سرخ هممرز است. پایتخت یمن صنعا است، هرچند به دلیل درگیریهای جاری، عدن به عنوان پایتخت موقت خدمت میکند. جغرافیای یمن متنوع است و شامل دشتهای ساحلی، ارتفاعات و بیابانهای وسیع میشود. آب و هوای یمن بسته به منطقه بسیار متغیر است: مناطق ساحلی شرایط گرم و مرطوب دارند، در حالی که ارتفاعات خنکتر و معتدلتر هستند. مناطق بیابانی، به ویژه ربعالخالی (بیابان خالی)، بسیار خشک با شرایط سخت هستند.
تاریخ
یمن دارای تاریخ غنی و باستانی است که به هزاران سال پیش بازمیگردد. این کشور محل چندین تمدن باستانی از جمله پادشاهی سبا بوده است که گمان میرود با ملکه سبا در کتاب مقدس مرتبط باشد. یمن یک مرکز تجاری و بازرگانی مهم بود و به خاطر کندر آوازه جهانی داشته است.
در قرن 16، یمن تحت حاکمیت عثمانیها قرار گرفت و بعداً بخشهایی از کشور توسط بریتانیاییها کنترل شد. یمن شمالی در سال 1918 از امپراتوری عثمانی مستقل شد و یمن جنوبی در سال 1967 از بریتانیا استقلال یافت. دو منطقه در سال 1990 متحد شدند و جمهوری یمن را تشکیل دادند. در ادامه سایر بخشها برای آشنایی با کشور یمن را نیز مطالعه کنید.
دولت و سیاست
یمن رسماً یک جمهوری است، اما صحنه سیاسی آن به ویژه از زمان بهار عربی در سال 2011. بسیار ناپایدار هست. این کشور دچار ناآرامیها و درگیریهای قابل توجهی شده و جناحهای مختلف برای کنترل قدرت رقابت میکنند.
درگیری فعلی در سال 2014 آغاز شد، زمانی که شورشیان حوثی، با حمایت قدرتهای مختلف، کنترل صنعا و بخشهای دیگر کشور را به دست گرفتند که منجر به مداخله نظامی به رهبری عربستان سعودی در حمایت از دولت به رسمیت شناخته شده بینالمللی، شد. این درگیری منجر به بحران انسانی پیچیده و چندوجهی شده است.
اقتصاد
یمن یکی از فقیرترین کشورهای جهان عرب است و اقتصادی به شدت وابسته به صادرات نفت، کشاورزی و حوالههای خارجی دارد. درگیری جاری به شدت بر اقتصاد تأثیر گذاشته است و منجر به فقر گسترده، بیکاری و فروپاشی زیرساختها شده است.
کشاورزی همچنان بخش قابل توجهی از اقتصاد را تشکیل میدهد و بخش زیادی از جمعیت را به کار میگیرد. با این حال، کمبود آب و تخریب زمین چالشهای جدی را به وجود آوردهاند. یمن همچنین دارای منابع معدنی استفاده نشده است، اما درگیری مانع از اکتشاف و توسعه آن شدهاند.
فرهنگ و جامعه
یمن دارای میراث فرهنگی غنی است که تحت تأثیر تاریخ باستانی و جمعیت متنوع آن قرار گرفتهاند. زبان رسمی این کشور عربی است و اسلام دین غالب در آن، که اکثریت سنی مسلمان هستند و یک اقلیت شیعه قابل توجه، عمدتاً زیدی شیعه، وجود دارد.
یمن به خاطر معماری سنتی خود معروف است، از جمله خانههای چند طبقه ساخته شده از آجرهای گلی در شهرهایی مانند صنعا و شبام، که اغلب به عنوان “منهتن صحرا” شناخته میشود. فرهنگ یمنی به خاطر شعر، موسیقی و رقصهای سنتی خود مشهور است.
درگیریهای جاری به شدت بر جامعه یمن تأثیر گذاشته است و منجر به بحران انسانی شده که میلیونها نفر آواره و نیازمند به کمک هستند. سیستمهای آموزشی و بهداشتی به شدت تخریب شدهاند و تلاشهای گستردهای توسط سازمانهای بینالمللی برای رفع نیازهای فوری جمعیت انجام میشود.
روابط خارجی
روابط خارجی یمن به شدت تحت تأثیر درگیری جاری قرار گرفته است. دولت با حمایت عربستان سعودی و دیگر کشورهای خلیج فارس در مقابل شورشیان حوثی که از حمایت کشورهای منطقه برخوردارند قرار دارد. این وضعیت منجر به یک جنگ نیابتی با پیامدهای منطقهای و بینالمللی قابل توجه شده است.
سازمان ملل متحد و سازمانهای بینالمللی مختلف در تلاش هستند تا برای میانجیگری در درگیری و ارائه کمکهای انسانی دخیل باشند. با این حال، دستیابی به صلح پایدار چالشبرانگیز بوده است.
چالشها
یمن با چالشهای متعددی مواجه است که عمدتاً از درگیری جاری ناشی میشوند. این چالشها شامل بحران انسانی شدید هست که میلیونها نفر با ناامنی غذایی و کمبود خدمات اساسی مواجه هستند. تخریب زیرساختها، فروپاشی اقتصادی و تفرقه سیاسی وضعیت را پیچیدهتر میکند. رفع این چالشها نیازمند همکاری و منابع بینالمللی قابل توجه و یک فرآیند صلح جامع که شامل تمام جناحها باشد و به علل ریشهای درگیری بپردازد. امیدواریم آشنایی با کشور یمن برای فارسی زبان مفید بوده باشد.