کتاب آموزههای وحی
آموزه های وحی دومین دفتر از مجموعه بارقه هاست که در آن گفتارها و نوشتارهای پراکنده استاد شهید آیت الله سید محمد باقر صدر با موضوع قرآن کرد آمده است. شهید آیت الله سید محمد باقر صدر افزون بر مجموعه دروس تفسیر موضوعی خود با نام «سنتهای تاریخی در قرآن کریم و نیز کتاب علوم قرآن» که دو اثر قرآنی ویژه او هستند در شماری از سخنرانیها و مقالات خود موضوعاتی مرتبط با قرآن کریم را مطرح کرده که این مطالب در کتاب کتاب آموزههای وحی گرد آمده است.
شناسنامه کتاب:
عنوان: آموزههای وحی: گفتارها و نوشتارهای قرآنی
مولف: شهید سید محمد باقر صدر
ناشر: دارالصدر – قم
نوبت چاپ: اول ۱۳۹۹
تعداد صفحات: ۱۲۴ صفحه
شماره کتابشناسی ملی: ۷۳۸۳۶۰۷
مقدمه پژوهشگاه:
در بخش اول از کتاب کتاب آموزههای وحی دو سخنرانی شهید صدر با موضوع «حقیقت وحی و تغییر در نبوت آمده است. در بخش دوم نیز که نوشتارهای شهید صدر در مجلات مختلف است؛ مقالاتی از قبیل شب قدر»، «عمل صالح در قرآن آزادی در قرآن»، «آغاز تاریخ انسان در پرتو آموزه ای قرآنی» و «مقایسه نوع جهاد اسلامی در مکه و مدینه آمده که شهید صدر در هر یک از آنها در پرتو برخی آیات قرآنی به بررسی موضوعات یاد شده پرداخته است.
کتابی که اکنون پیش روی خواننده گرامی قرار دارد مجموع سخنرانیها و مقالات پراکنده استاد شهید آیت الله سید محمد باقر صدر با موضوع قرآن است.
شهید آیت الله سید محمد باقر صدر از نوابغ معاصر بود که نظریه پردازی ها و نوآوری های متعددی را در عرصه های گوناگون علوم اسلامی به ارمغان آورد به گونه ای که در هر یک از دانش های حوزوی در زمره بنیان گذاران و صاحبان مکتب به شمار می آید. او در عرصه تفسیر نیز روشی نو و بی سابقه برای تفسیر موضوعی ابداع کرد که خود آن را روش استنطاق نامید؛ روشی که او با پی ریزی آن، سطح پژوهش های علمی در این عرصه را به مرحله ای جدید وارد کرد. در این روش مفسر پژوهش خود را از واقعیت زندگی بشری آغاز میکند و می کوشد موضوعی اعتقادی اجتماعی یا هستی شناسانه را محور پژوهش و بررسی در قرآن قرار دهد و این موضوع ها را در پرتو آن تبیین کند. هدف این تفسیر تبیین دیدگاه قرآن و به تبع آن اسلام در یکی از موضوع های زندگی یا هستی است؛ بنابراین دستاوردی که از فرایند تفسیر موضوعی به دست می آید نظریه ای قرآنی درباره هر یک از موضوعات بزرگ و اساسی حیات بشری است. این نظریه در کتاب سنت های تاریخی در قرآن کریم» تبیین شده است.
شهید صدر در سال ۱۳۸۴ ق. ماده درسی علوم قرآن را برای تدریس در دانشکده اصول الدین بغداد به رشته تحریر درآورد که این اثر نیز با نام علوم قرآن» به زیور طبع آراسته شده است. گذشته از این دو اثر ویژه در عرصه مطالعات قرآنی، شهید صدر در شماری از سخنرانی ها و مقالات خود موضوعاتی مرتبط با قرآن کریم را مطرح کرده است. در مجموعه پیش روان بخش از این گفتارها و نوشتارها که تاکنون به دست آمده، گردآوری شده است. البته دستیابی به دریافتی جامع از اندیشه قرآنی شهید صدر نیازمند بررسی همه آثار اوست؛ زیرا همه این آثار آکنده از مباحث قرآنی است و در هر یک از آنها بخشی از جایگاه بنیادین قرآن در اندیشه شهید صدر نمایان شده است.
کتاب پیش رو از دو بخش «گفتارها» و «نوشتارها» تشکیل شده است. در بخش اول دو سخنرانی شهید صدر با موضوع حقیقت وحی» و «تغییر در نبوت آورده شده است. این دو سخنرانی پیش از این در کتاب امامان اهل بیت مرزبانان حریم اسلام» با ترجمه رضا ناظمیان و حسام حاج مؤمن آمده بود که نظر به تناسب موضوع در این کتاب آورده شده است. در بخش نوشتارها نیز مقالات قرآنی شهید صدر در مجلات مختلف گردآوری شده که برخی از آنها پیش از این در کتاب «پژوهشهای قرآنی با ترجمه سید جلال میرآقایی» و برخی دیگر نیز در کتاب بارقه ها با ترجمه سید امید مؤذنی» به چاپ رسیده است.
شایان ذکر است که همه عنوانهای گفتارها و شماری از عنوان های نوشتارها از شهید صدر نیست و توسط پژوهشگاه به متن افزوده شده اند؛ اما برای حفظ یکدستی متن از درج عنوان های افزوده شده در کروشه خودداری کرده ایم منبع گفتارها، صوت سخنرانی های شهید صدر است که در آرشیو پژوهشگاه تخصصی شهید صدر نگهداری می شود. منابع نوشتارها نیز درون متن ذکر شده است. امیدواریم خداوند متعال این تلاش را قبول فرماید و همه دست اندرکاران را با پاداش کریمانه اش بنوازد، که او شنوا و اجابتگر است. (پژوهشگاه تخصصی شهید صدر)
گزیده‌ای از کتاب:
در ادامه برخی از جملات و عبارات گزیده کتاب کتاب آموزههای وحی نوشته استاد شهید آیت الله سید محمدباقر صدر را آورده‌ایم:
انسان در طول تاریخ از محسوسات خود بسیار بیشتر از معقولاتش تاثیر گرفته است.
تنها درمان، ایمان به خداست.
حس در پرورش انسان تواناتر از دیدگاه عقلی محض است.
بندگی انسان در برابر خدا سبب می‌شود که همه انسان‌ها در یک ساحت در پیشگاه یک آفریننده و معبود قرار بگیرند. در نتیجه هیچ ملتی نیست که حق استعمار ملت‌های دیگر و به بردگی کشاندن آنها را داشته باشد و هیچ گروه اجتماعی وجود ندارد که حق داشته باشد ثروت‌های دیگر گروه‌ها را غصب کند و آزادی‌های آنها را از بین ببرد.
مهمترین ویژگی اسلام خودسازیِ بی‌پایان آن است.
