در این یادداشت قصد داریم به موضوع مهم تنوع زبانی در دبی (language diversity in Dubai) بپردازیم که تعیین کننده مناسبات فرهنگی زیادی هست. دبی، کلانشهری جهانی در امارات متحده عربی، به دلیل رشد اقتصادی چشمگیر، معماری خیرهکننده و عرصه فرهنگی پرجنبوجوش خود شناخته شده است. یکی از ویژگیهای برجسته این شهر تنوع زبانی آن است. دبی به عنوان نقطه تلاقی فرهنگها و ملیتها، دارای بافت غنی از زبانهای مختلفی است که ساکنان آن صحبت میکنند. این یادداشت به بررسی چشمانداز زبانی دبی پرداخته و زبانهای اصلی صحبت شده و عوامل مؤثر بر این تنوع را برجسته میکند.
پیشینه تاریخی
تغییر دبی از یک روستای کوچک ماهیگیری به یک مرکز تجاری جهانی چیزی کمتر از معجزه نبوده است. از نظر تاریخی، دبی یک بندر تجاری بود که بازرگانانی از ایران، هند و آفریقا را جذب میکرد. این میراث تجاری پایهگذار جامعه چند فرهنگی آن شد. کشف نفت در دهه 1960 توسعه آن را تسریع کرده و نیروهای کار از سراسر جهان را جذب آن کرد. کشورهایی همچون عربستان سعودی در چشم انداز خود همین الگو را در پیش گرفته اند.
زبانهای اصلی صحبت شده
عربی: به عنوان زبان رسمی امارات متحده عربی، جایگاه مهمی در دبی دارد. این زبان در دولت، امور حقوقی و ارتباطات عمومی استفاده میشود. عربی استاندارد مدرن در زمینههای رسمی استفاده میشود، در حالی که عربی خلیجی، گویش منطقهای، توسط جمعیت محلی اماراتی صحبت میشود.
انگلیسی: انگلیسی به طور گسترده صحبت میشود و به عنوان زبان مشترک در دبی عمل میکند و زبان اصلی تجارت، گردشگری و آموزش است. اکثر مهاجران و بازدیدکنندگان به انگلیسی ارتباط برقرار میکنند و این زبان بخشی از ضروری زندگی روزمره است.
هندی و اردو: به دلیل حضور جمعیت قابل توجه جنوب آسیاییها در دبی، هندی و اردو به طور معمول صحبت میشوند. این زبانها در میان جمعیتهای هندی و پاکستانی به ترتیب رایج هستند و در تجارت، رسانه و تعاملات اجتماعی در این جوامع استفاده میشوند.
تاگالوگ: جامعه فیلیپینی یکی از بزرگترین گروههای مهاجر در دبی هستند. تاگالوگ، زبان ملی فیلیپین، در میان فیلیپینیها به طور گسترده صحبت میشود. این زبان در بخشهای مختلفی از جمله هتلداری، بهداشت و خردهفروشی استفاده میشود.
زبانهای دیگر: طبیعت جهانی دبی به این معناست که بسیاری از زبانهای دیگر نیز صحبت میشوند، از جمله فارسی، چینی، روسی، بنگالی، تامیل، مالایالام و فرانسوی. این زبانها منعکس کننده خاستگاههای متنوع نیروی کار مهاجر و بافت چند فرهنگی شهر هستند.
عوامل مؤثر بر تنوع زبانی
فرصتهای اقتصادی: اقتصاد قوی دبی و محیط تجاری دستانه، حرفهایها را از سراسر جهان را جذب میکند. ورود این مهاجران زبانهای متنوعی را به شهر میآورد.
گردشگری: به عنوان مقصد اصلی گردشگری، دبی هر ساله میلیونها بازدیدکننده را میپذیرد. نیاز صنعت گردشگری به خدمات به مهمانان بینالمللی استفاده از زبانهای متعدد را ضروری میکند.
آموزش: دبی میزبان مدارس و دانشگاههای بینالمللی متعددی است که برنامههای درسی به زبانهای مختلف ارائه میدهند. این تنوع آموزشی، چند زبانی را در میان دانشآموزان و معلمان ترویج میکند.
شمول فرهنگی: تعهد دبی به شمول فرهنگی، پاسداشتريال، حفظ و تکریم زبانها و سنتهای فرهنگی مختلف را تشویق میکند. رویدادها، جشنوارهها و سازمانهای اجتماعی از تنوع زبانی حمایت میکنند.
چالشها و فرصتها
در حالی که تنوع زبانی چشمانداز فرهنگی دبی را غنی میکند، چالشهایی نیز به همراه دارد، مانند موانع زبانی در ارتباطات و نیاز به خدمات ترجمه. با این حال، این تنوع، فرصتهایی برای تبادل فرهنگی، یادگیری زبان و پرورش ذهنیت جهانی نیز فراهم میکند.