شیالی رانگاناتان Shiyali Ranganathan

معرفی اجمالی

شیالی رامامریتا رانگاناتان، که اغلب به عنوان S.R. رانگاناتان شناخته می‌شود، عموماً به عنوان پدر علم کتابداری در هند شناخته می‌شود. دستاوردهای او در زمینه کتابداری و علم اطلاعات بی‌نظیر است و کارهای پیشگامانه او پایه‌گذار سیستم‌های مدرن مدیریت و طبقه‌بندی کتابخانه‌ها شد. رانگاناتان در 12 اوت 1892 در سیرکالی، تامیل نادو به دنیا آمد و ایده‌ها و تعهدات نوآورانه او تأثیر ماندگاری بر کتابخانه‌های سراسر جهان داشته است.

زندگی و تحصیلات اولیه

رانگاناتان در یک خانواده سنتی برهمن تامیل به دنیا آمد. او از کودکی به ریاضیات علاقه داشت و در این رشته به تحصیلات خود ادامه داد. وی در سال 1913 از کالج مسیحی مَدرس (Madras Christian College) لیسانس ریاضیات و از دانشگاه انجا مدرک کارشناسی ارشد خود را دریافت کرد. مسیر تحصیلی او با تمرکز و اشتغال عمیق همراه با تفکر منطقی و تحلیلی ادامه یافت؛ تا جایی که همین توانمندی‌ها بعدها در حرفه کتابداری او بی‌نهایت مفید واقع شد.

رانگاناتان در ابتدا به عنوان استاد ریاضیات در چندین کالج در تامیل نادو کار کرد. ورود او به حوزه علم کتابداری کمی تصادفی بود. در سال 1924، او به عنوان اولین کتابدار دانشگاه Madras منصوب شد. با وجود تردید اولیه‌ای که داشت، این نقش به نقطه عطفی در حرفه او تبدیل گردید. با درک این نیاز که کتابخانه‌ها نیاز به سازماندهی و مدیریت علمی دارند، رانگاناتان تلاش کرد تا خدمات کتابخانه‌ای هند را متحول کند.

دستاوردها در علم کتابداری

دستاوردهای رانگاناتان در علم کتابداری بسیار زیاد است، اما برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

پنج قانون علم کتابداری

این قوانین که در سال 1931 منتشر شدند، پایه‌های علم کتابداری مدرن را تشکیل می‌دهند. آن‌ها عبارتند از:

طبقه‌بندی کلون

شیالی رانگاناتان Shiyali Ranganathan سیستم طبقه‌بندی کلون را که اولین بار در سال 1933 معرفی شد، توسعه داد. این سیستم از کلون‌ها برای جداسازی جنبه‌های مختلف یک موضوع استفاده می‌کند و آن را بسیار انعطاف‌پذیر و قادر به پذیرش موضوعات و مفاهیم جدید می‌سازد.

برنامه توسعه کتابخانه: رانگاناتان در تدوین برنامه جامع توسعه کتابخانه‌های هند نقش داشت و ضمن تاکید بر نیاز به کتابخانه‌های عمومی، توانست حمایت مالی و معنوی دولت را نیز جلب کند.

آموزش کتابداری: او اولین دوره رسمی علم کتابداری در هند را در دانشگاه Madras تأسیس کرد و بعداً در سال 1962 مرکز تحقیقات و آموزش مستندسازی (DRTC) را در بنگلور تأسیس kl,n. این موسسات نقش مهمی در آموزش نسل‌های آینده کتابداران و دانشمندان اطلاعات ایفا کرده‌اند.

میراث و تاثیر او

کار رانگاناتان تأثیر عمیق و ماندگاری بر کتابداری و علم اطلاعات داشته است. ایده‌ها و سیستم‌های او توسط کتابخانه‌های سراسر جهان پذیرفته و l,vn اقتباس قرار گرفته‌اند. ضمناً او نویسنده‌ای پرکار بود و بیش از 60 کتاب و مقالات بی‌شماری نوشت تا بینش‌ها و روش‌های خود را برای تأثیرگذاری بیشتر اشاعه دهد.

تأکید رانگاناتان بر رویکرد کاربرمحور در خدمات کتابخانه، مدیریت علمی و انطباق و رشد مداوم، نظریات او را در عصر دیجیتال همچنان پایدار نگه داشته است. انجمن کتابداری هند (ILA) و سایر نهادهای حرفه‌ای با اعطای جوایز و یادبودهای مختلف دستاوردهای او را گرامی می‌دارند.

نتیجه‌گیری

کار پیشگامانه شیالی رانگاناتان پایه‌های علم کتابداری مدرن را بنا نهاد. رویکردهای نوآورانه او به طبقه‌بندی، خدمات کاربر و مدیریت کتابخانه باعث شد نحوه عملکرد کتابخانه‌ها و خدمت‌رسانی به جوامع دگرگون گردد. میراث او همچنان به منبع الهام و هدایت کتابداران و دانشمندان اطلاعات در سراسر جهان است و جایگاه او را به عنوان شخصیتی محوری در تاریخ علم کتابداری مستحکم کرده‌اند.