شاخص جهانی هوش مصنوعی

آشنایی با شاخص جهانی هوش مصنوعی (The Global AI Index) شامل تاریخچه و هدف آن، روش‌شناسی، یافته‌ها و روندهای کلیدی، روندها و پیامدهای بکارگیری این شاخص را در این نوشتار مدنظر قرار داده‌ایم. شاخص جهانی هوش مصنوعی یک معیار برجسته است که کشورها را بر اساس توانایی‌ها و پیشرفت‌های آنها در زمینه هوش مصنوعی (AI) ارزیابی و رتبه‌بندی می‌کند. این شاخص که توسط مرکز Tortoise Media تهیه و نگهداری می‌شود، تحلیل دقیقی از توسعه هوش مصنوعی در سراسر جهان ارائه می‌دهد و عوامل مختلفی مانند تحقیقات، استعداد، زیرساخت، محیط عملیاتی و تلاش‌های تجاری را در نظر می‌گیرد.

تاریخچه و هدف

شاخص جهانی هوش مصنوعی که برای اولین بار در دسامبر 2019 راه‌اندازی شد، به دنبال ارائه یک ارزیابی شفاف و عینی از چگونگی پیشرفت کشورهای مختلف در زمینه هوش مصنوعی است. با بررسی عوامل مهم مدنظر، این شاخص به شناسایی رهبران، برجسته‌سازی شکاف‌ها و ترویج درک بهتر از چشم‌انداز جهانی هوش مصنوعی می‌پردازد و هدف نهایی آن ترویج شفافیت، همکاری و رقابت در تحقیق و کاربرد هوش مصنوعی است.

روش‌شناسی

شاخص جهانی هوش مصنوعی کشورها را با استفاده از یک رویکرد چندوجهی ارزیابی می‌کند و روش‌شناسی آن مبتنی بر جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها در هفت ستون (pillar) کلیدی است:

⇐ تحقیق (Research) : بررسی کیفیت و کمیت تحقیقات دانشگاهی، انتشارات و استنادها در زمینه هوش مصنوعی.

⇐ استعداد (Talent) : ارزیابی در دسترس بودن و سطح تخصص هوش مصنوعی، شامل تعداد پژوهشگران و متخصصان هوش مصنوعی.

⇐ زیرساخت (Infrastructure) : بررسی زیرساخت‌های دیجیتالی، شامل قدرت محاسباتی و دسترسی به داده‌ها.

⇐ محیط عملیاتی (Operating Environment) : در نظر گرفتن چارچوب‌های قانونی و سیاستی حمایت کننده از توسعه و پیاده‌سازی هوش مصنوعی

⇐ تجاری (Commercial) : ارزیابی تجاری‌سازی فناوری‌های هوش مصنوعی، شامل سرمایه‌گذاری‌ها، استارت‌آپ‌ها و نرخ پذیرش در بخش‌های مختلف.

⇐ راهبرد دولت (Government Strategy) : بررسی راهبردهای ملی هوش مصنوعی و بودجه دولتی اختصاص داده شده به پروژه‌های هوش مصنوعی.

⇐ توسعه (Development) : تمرکز بر پیشرفت و پیاده‌سازی فناوری‌های هوش مصنوعی در بخش‌های عمومی و خصوصی.

این ستون‌ها به‌طور جمعی، تصویری جامع از نقاط قوت و ضعف هر کشور در زمینه هوش مصنوعی ارائه می‌دهند.

یافته‌ها و روندهای کلیدی

نسخه اخیر شاخص جهانی هوش مصنوعی چندین روند و یافته کلیدی را برجسته می‌کند:

⇐ رهبری ایالات متحده و چین: ایالات متحده و چین به‌طور مداوم در رتبه‌های برتر شاخص قرار دارند و این موضوع به‌علت سرمایه‌گذاری‌های قابل توجه در تحقیقات، استعدادها و زیرساخت‌ آنهاست.

⇐ بازیکنان در حال ظهور: کشورهایی مانند کانادا، بریتانیا و کره جنوبی در حال پیشرفت‌های قابل توجهی در توسعه هوش مصنوعی هستند و از جوامع تحقیقاتی قوی و سیاست‌های حمایتی دولتی بهره‌مند می‌شوند.

⇐ تفاوت‌های سرمایه‌گذاری: شکاف قابل توجهی در سرمایه‌گذاری‌های هوش مصنوعی بین کشورهای پیشرو و کشورهای در حال توسعه وجود دارد که نگرانی‌هایی در مورد شکاف دیجیتالی احتمالی ایجاد می‌کند.

⇐ چالش‌های قانونی: با پیشرفت فناوری‌های هوش مصنوعی، کشورها در ایجاد قوانین موثر که نوآوری را با ملاحظات اخلاقی و ایمنی عمومی متعادل می‌کند، درگیر هستند.

پیامدها

یافته‌های این شاخص جهانی چندین پیامد مهم دارد:

⇐ سیاست‌گذاری: دولت‌ها می‌توانند از این شاخص برای شناسایی زمینه‌هایی که نیاز به تقویت راهبردها و سرمایه‌گذاری‌های هوش مصنوعی دارند، استفاده کنند.

⇐ همکاری جهانی: این شاخص همکاری‌های بین‌المللی را با برجسته‌سازی بهترین روش‌ها و زمینه‌های همکاری بالقوه ترویج می‌دهد.

⇐ بینش صنعتی: کسب‌وکارها و سرمایه‌گذاران می‌توانند از بینش‌های شاخص برای تصمیم‌گیری‌های آگاهانه در مورد تخصیص منابع و شناسایی بازارهای در حال ظهور استفاده کنند.

نتیجه‌گیری

این شاخص ابزاری حیاتی در درک چشم‌انداز در حال تحول سریع هوش مصنوعی است که با ارائه تحلیل مقایسه‌ای و دقیق از توانایی‌های هوش مصنوعی در سراسر جهان به سهامداران در همه سطوح از جمله دولت‌ها، سیاست‌گذاران، کسب‌وکارها و پژوهشگران کمک می‌کند تا پیچیدگی‌های توسعه و پیاده‌سازی هوش مصنوعی را هدایت کنند. با ادامه شکل‌گیری آینده ما مبتنی بر هوش مصنوعی، بینش‌های ارائه شده توسط شاخص جهانی هوش مصنوعی در هدایت تصمیمات راهبردی و ترویج یک زیست‌بوم هوش مصنوعی جهانی منصفانه و نوآورانه اهمیت بسیاری خواهد داشت.