استناددهي در پروپوزال دانشگاهي
در اين درس به مبحث بسيار مهم استناددهي در پروپوزال دانشگاهي خواهيم پرداخت. همانطور كه پيشتر اشاره شد، بر اساس آیین‌نامه اجرایی ثبت پایان‌نامه و رساله در ایرانداک (پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران) درج كليه پیشنهاده (پروپوزال) پایان‌نامه و رساله «پارسا»های مصوب و «پارسا»های دانشجویان خود را پس از دفاع در سامانه ملي ثبت پايان نامه، رساله و پيشنهاده درج نمايند.
استناددهي يعني چه؟
از ابتداي تمدن بشري، اختراع خط و آغاز كتابت تا اختراع چاپ در قرن پانزدهم و پس از آن از شروع روش تحقيق علمي در قرن شانزدهم و هفدهم با فعاليت‌هاي فرانسيس بيكن و رنه دكارت اقدامات بسيار زيادي در زندگي بشر انجام شده است. نگارش كتاب و مقاله، سخنراني و … همگي زنجيره از فعاليت‌ها هستند كه پيكره دانش بشر را شكل مي‌دهند.
در نگارش توليدات علمي و دانشگاهي (كتاب، مقاله، پايان نامه و رساله و …) به ارجاع مستقيم يا غيرمستقيم به آثار ديگران بر اساس يكي از سبك‌هاي استاندارد را استناددهي مي‌گويند.
چرا بايد استناد دهيم؟
طبيعتاً مطالعه آثار ديگران، يادداشت برداري نكات لازم و مفيد و رعايت سبك استنناددهي با تمام ظرافت‌ها و نكاتش باعث مي‌شود همگان اين پرسش را مطرح كنند كه اساساً چرا بايد استناد دهيم؟ براي دريافت اين پاسخ كافيست به دو دليل اصلي ذكر شده در تصوير زير نگاهي بيندازيد.
شيوه استناددهي در پروپوزال
استناددهي در پروپوزال دانشگاهي در دو بخش بايستي انجام شود:
1 – درون متن هنگام استفاده از آثار ديگران
2 – انتهاي متن با اشاره به جزئيات كامل آثار ديگران
بسته به نوع سبك استناددهي، بايستي درون متن به بخشي از آثار ديگران كه از آنها استفاده كرده‌ايم، ارجاع دهيم. علاوه بر آن، در انتهاي پروپوزال نيز اطلاعات كامل و جزئي آن استناد آورده مي‌شود. معمولاً به حالت اول، ارجاع درون متني و به جزئيات انتهاي پروپوزال، اطلاعات كتابشناختي (bibliography) يا فهرست منابع (references) گفته مي‌شود.
تكنيك استناددهي در پروپوزال
به طور معمول يكي از بخش‌هاي مهم پروپوزال كه معمولاً ايرادات زيادي ممكن است بر آن گرفته شود، قسمت استناددهي خواهد بود. امروزه به دليل وجود سبك‌هاي استناددهي Citation Styles امكان تسلط همگان به اين روش‌ها مقدور نيست، در نتيجه به تكنيكي براي حل اين مسئله نياز داريم. بهترين روش براي انجام استناددهي در فايل پروپوزال، استفاده از نرم‌افزار مديريت منابع مندلي است كه به رايگان در اختيار همگان قرار دارد. يكي از ابزارهاي بسيار كارامد موجود در بسته مندلي، افزونه وُرد Mendeley Cite است كه به سادگي مي‌توان با استفاده از آن عمليات كامل استناددهي درون متني و بخش كتابشناختي انتهاي پروپوزال را انجام داد.
