اجزاي يك پروپوزال علمي
اگر دانشجوي كارشناسي ارشد يا دكتري تخصصي هستيد، بيترديد در پايان تحصيل از شما خواهند خواست كه پيشنهاد خود براي تاليف پايان نامه يا رساله را به در قالب فرمي آماده به گروه آموزشي دانشكده محل تحصيل تحويل دهيد. بجزء دانشجويان شيوه آموزشي – پژوهشي، ساير دانشجويان بايستي به الزام اين كار را انجام دهند. در اين درس، اجزاي يك پروپوزال علمي را خواهيد شناخت.
تنوع فرم پروپوزال
در ابتداي امر و همانطور كه در درس قبلي، روند نگارش پروپوزال علمي توضيح داده شد، هر كدام از گروههاي آموزشي، دانشكدهها و دانشگاههاي كشور از فرم اختصاصي خود براي نگارش پروپوزال استفاده ميكنند، در نتيجه تنوع فرم پروپوزال دامنه وسيعي دارد.
براي حل معظل اين تنوع و ناهماهنگي، همكاران ما با استخراج ده فرم از برترين دانشگاههاي بزرگ كشور، اقدام به طراحي مدلي كردهاند كه تقريباً در تمامي دانشگاهها و مراكز آموزش عالي مورد استفاده قرار ميگيرد. به بيان ديگر، اگر اجزاي معرفي شده در ادامه بحث را فرا بگيريد، قطعاً قادر خواهيد بود بدون مشكل، فرم نگارش پروپوزال دانشگاه محل تحصيل خود را بدون هيچگونه مشكلي تكميل فرماييد.
اجزاي فرم پروپوزال
تصور كنيد شما يك مهندس طراح هستيد و فردي به شما مراجعه كرده و قصد دارد در زمين خود يك منزل مسكوني احداث كند. شما براي اينكار نقشه ساختمان را مربوطه را به وي تحويل خواهيد داد. قطعاً در آن نقشه، تمامي اجزاي يك منزل مسكوني اعم از پذيرايي، اتاقها، سرويس و … پيش بيني شده است.
بر اساس مثال بالا، دقيقاً پروپوزال نيز همين حالت را داشته و همانند يك نقشه ساختمان پيش از احداث آن عمل ميكند. در واقع شما به عنوان دانشجو بايستي طرح كلي كار خود را كه قصد داريد در نگارش پايان نامه كارشناسي ارشد يا رساله دكتري انجام دهيد به داوران و اعضاي هئيت علمي گروه تحصيلي ارائه ميكنيد.
در تصوير زير اجزاي دهگانه مشترك در بين فرمهاي پروپوزال دانشگاههاي كشور طراحي شده است. همانطور كه اشاره شد تمامي اين اجزا با كمي تفاوت در اكثر دانشگاهها و موسسات آموزش عالي يكسان خواهد بود.
نكته: معمولاً ترتيب قرارگيري اين اجزا در فرم در شكل زير در جهت عقربههاي ساعت خواهد بود. ضمنا، ممكن است يك دانشگاه از مترادف يا واژه هم معني ديگري براي اجزا استفاده كند، به عنوان مثال در فرم نگارش پروپوزال مقطع كارشناسي ارشد دانشگاه تربيت مدرس بجاي واژه روش شناسي از مترادف روش تحقيق استفاده شده است.
در نتيجه، شما بايستي براي ارائه پروپوزال خود اجزاي يك پروپوزال علمي را در فرم مربوطه وارد كنيد؛ معمولاً حدنصاب نگارش و حجم فرم بسته به موضوع، نظر استاد راهنما و روال مرسوم در آن گروه آموزشي متفاوت خواهد بود. در ادامه دروس بعدي، توضيحات مربوط به هر قسمت و روش نگارش آن را شرح خواهيم داد.